1 november 2024

Projectbeschrijving

• Leerdam
• Stichting Pilgram Initiatief / Werkgroep Kunst in de Openbare Ruimte
• Elektra
• Cultuurparticipatie en cultuureducatie
• Aanpak
• Budget
• Fondswerving
• Procedure
• Publiciteit
• Duurzaamheid bij opdrachten van het Pilgram Initiatief
• Samenstelling werkgroep Kunst in de Openbare Ruimte
• Recente activiteiten werkgroep Kunst in de Openbare Ruimte

     

 Leerdam

De gemeente Vijfheerenlanden (ruim 60.000 inwoners) bestaat uit 16 kernen waaronder de plaatsen Vianen en Leerdam. De stad Leerdam heeft ca 21.000 inwoners. Leerdam kent een rijke cultuurhistorie o.a. af te lezen uit goed bewaarde iconen zoals de Grote Kerk, het Hofje van Mevrouw Van Aerden, de overgebleven en gedeeltelijk gerestaureerde stadsmuur aan de Zuidwal. Ook op glasgebied heeft Leerdam een rijke traditie. Het ambacht glasblazen bracht vele nationale en internationale kunstenaars en vormgevers naar Leerdam. Maar ook voor kunst in de openbare ruimte is veel aandacht geweest. Leerdam is trots op werken van o.a. Carel Visser, Hans van der Pennen, Diet Wiegman en Andries Copier.

 

Stichting Pilgram Initiatief/Werkgroep Kunst in de Openbare Ruimte

De werkgroep Kunst in de Openbare Ruimte (KIOR) van de Stichting Pilgram Initiatief is opdrachtgever. De werkgroep bestaat uit vijf kunstenaars en twee kunstminnende leden (zie voor samenstelling bijlage 1)  en heeft zich tot doel gesteld om het  kunstaanbod in de openbare ruimte van de stad Leerdam te vergroten met kwalitatief goede kunst.

De afgelopen jaren heeft de werkgroep o.a. een aantal fraaie muurschilderingen laten maken en recent is met haar inbreng een kunstwerk van Maarten de Reus in de nieuwe woonwijk Broekgraaf in Leerdam gerealiseerd (zie voor een overzicht bijlage 2).

 

Elektra

Leerdam heeft als ieder andere plaats een groot aantal zogenaamde trafohuisjes in de openbare ruimte. Veelal eigendom van Stedin. Uit inventarisatie blijkt dat er in Leerdam ruim 60 trafohuisjes staan. Ze vallen vaak niet op ondanks dat ze soms op prominente plaatsen in de openbare ruimte staan. De werkgroep KIOR heeft zich ten doel gesteld om een aantal daarvan te transformeren naar een kunstwerk. Daarvoor zoekt de werkgroep KIOR beeldende kunstenaars om die uitdaging aan te gaan.

Van de trafohuisjes is een korte beschrijving van de plek, de sociale en ruimtelijke context toegevoegd.

 

Cultuurparticipatie en cultuureducatie

Als werkgroep KIOR geloven we in de kracht van cultuur. We willen graag dat iedereen actief mee kan doen aan kunst en cultuur. Als werkgroep richten wij ons primair op beeldende kunst.

Elektra is een project dat in de directe omgeving van omwonenden gerealiseerd wordt. Een mooie kans om hen hierbij te betrekken. Bij de opdrachtgever, de werkgroep KIOR, is veel expertise aanwezig met betrekking tot dit soort participatie-projecten. Een prima basis om samen met de geselecteerde kunstenaar Leerdammers (dat zijn omwonenden en wellicht kinderen via het onderwijs) te betrekken bij de totstandkoming van het kunstwerk. Het participatietraject wordt in eerste instantie bepaald door het karakter van het werk en de werkwijze van de kunstenaar in overleg en in samenwerking met de werkgroep.

Vervolgens adviseert en ondersteunt de werkgroep de geselecteerde kunstenaar bij het ontwikkelen van een werkwijze, waarbij omwonenden betrokken worden bij het ontwerp van de kunstenaar. Te denken valt aan een kennismakingsgesprek en/of een workshop met de kunstenaar, aan een avond waarop omwonenden de kunstenaar rondleiden en verhalen vertellen over hun woonomgeving, etc. De kunstenaar houdt omwonenden op de hoogte  van het ontwerp- en uitvoeringsproces en er kan een feestelijke onthulling georganiseerd worden i.s.m. omwonenden.

In de begroting is hiervoor eveneens een bedrag opgenomen. Dit wil de werkgroep inzetten voor planontwikkeling , communicatie, uitvoering tot en met een feestelijke onthulling van het kunstwerk.

 

Aanpak

Uit de 60 trafostations heeft de werkgroep er 14 geselecteerd om van een kunstwerk te voorzien. Op dit moment hebben we voldoende financiële middelen om de eerste 5 trafohuisjes aan te pakken. In de komende jaren hopen we ook de overige 9 trafohuisjes van een kunstuiting te kunnen voorzien.  

De trafohuisjes bevinden zich in evenzoveel wijken van Leerdam.

 

Budget

Voor de aanpak van de trafohuisjes is een bedrag beschikbaar van EUR 18.000, aangevuld met een budget voor participatie van EUR 3.000. Totaal EUR  21.000 incl. BTW.

 

Nr   Locatie                           Trefwoord             Grootte    Maximaal budget (EUR incl. BTW)

1      Oostwal                          Houtindustrie         30 m2

13    Roekstraat                     Wonen                     33 m2

18    Recht van ter Leede      Land in de Stad     32 m2

28    Lingeplein                       Glasfabriek            40 m2

39    Techniekweg                  Industrie                40 m2

                                                                                                                        18.000

Participatie traject                                                                                          3.000

 Totaal                                                                                                            21.000

Bedragen zijn incl. BTW

 

Fondswerving

Voor het totaal van de 5 trafohuisjes is een bedrag beschikbaar van 21.000, dankzij bijdragen van de gemeente Vijfheerenlanden, het K.F. Heinfonds, het Rivierenlandfonds, de Rotary, de Lions, een lokaal bedrijf met een warm hart voor cultuur en een vereniging die zichzelf opheft en een blijvende herinnering wil achterlaten in Leerdam. De resterende kosten (graffiti verwijderen / schoonmaken van de trafohuisjes, advertentiekosten, vergoeding ontwerp, enz.) zijn voor rekening van werkgroepKIOR.

 

Procedure

• In het BK blad van 1 november 2024 komt de oproep voor belangstellende kunstenaars.
• De belangstellende kunstenaar dient dit per mail kenbaar te maken en zijn inzending te voorzien van een beknopte visie op de opdracht, een kort CV waarin ervaring of affiniteit met dit soort buitenkunst en dit soort participatieprojecten wordt beschreven alsmede vermelding van zijn/haar website. Maximaal in te zenden foto’s 15 (per WeTransfer).
• De inzending dient vóór 22 november 2024 ingediend te worden bij Liesbeth Romkes, romk0030@planet.nl, lid van de werkgroep KIOR.
• De inzendingen worden binnen 2 weken beoordeeld door de werkgroep KIOR (4 december 2024).
• Maximaal 3 kunstenaars zullen vervolgens worden uitgenodigd om binnen 4 weken een plan te presenteren hoe zij dit project aan willen pakken (mede ook naar aanleiding van eerder uitgevoerd werk) en met een projectvoorstel te komen, tegen vergoeding van EUR 500 (inclusief BTW) per kunstenaar (excl. de kunstenaar die de opdracht krijgt; daarvan wordt geacht dat dit bedrag in het totaal van zijn opdracht zit). Presentatie 8 januari 2025.
• Uit deze drie kunstenaars kiest de commissie één kunstenaar voor uitvoering van de opdracht.
• De opdracht zal vervolgens worden gegeven binnen 1 week: uiterlijk 10 januari 2025.
• De gekozen kunstenaar maakt definitieve ontwerpen en heeft daar 6 weken voor, mede afhankelijk van de wijze waarop de kunstenaar het participatieproject vormgeeft (20 februari 2025).
• De ontwerpen zullen ter goedkeuring voorgelegd worden aan de werkgroep KIOR en Stedin, de eigenaar van de trafostations (max 2 weken – 5 maart 2025).
• De gekozen kunstenaar(s) wordt geacht de werkzaamheden zo spoedig mogelijk te starten na instemming van de werkgroep en Stedin (circa 2 weken).
• Werkgroep KIOR zal zo nodig zorgdragen voor reiniging van de wanden en/of verwijderen van eventueel aanwezige graffiti.
  • De opdrachtnemer zorgt zelf voor een afdoende primerlaag.
  • De deuren van de trafohuisjes dienen ook geschilderd te worden.
  • Nummerbordjes, logo’s, gevarentekens e.d. mogen niet beschilderd wordenl
  • De opdrachtnemer zorgt zelf voor benodigd steigerwerk/
• De verwachte begindatum: 1 april 2025.

 

Publiciteit:

De werkgroep KIOR heeft veel mogelijkheden om publiciteit van het project handen en voeten te geven:

Schrijvende pers

Leden van de werkgroep KIOR hebben korte lijnen naar de lokale pers, Het Kontakt en AD-Rivierenland. Bij de lancering van dit project en de uitvoering ervan zullen wij hen  intensief en proactief informeren. Wij zijn er zeker van dat dit veel “free publicity” zal genereren.

Gemeente Vijfheerenlanden

Wij hebben goed contact met ambtenaren (Communicatie, Cultuur, Educatie en Buitenruimte) van de gemeente Vijfheerenlanden. Het is evident dat wij bij de uitvoering van dit project innig gaan samenwerken.

Social media

KIOR zelf heeft geen social media account. In de omgeving van het KIOR zijn er echter voldoende mensen die ons een warm hart toedragen en ervoor zorgen dat alles wat wij doen op social media komt. Wij voorzien hen proactief van de nodige input.

Deelnemende kunstenaars

Wij gaan er vanuit dat de deelnemende kunstenaars ook hun eigen netwerk inzetten om publiciteit te geven aan het werk. 

 

Duurzaamheid bij opdrachten van Pilgram Initiatief

Wat wij zelf doen

De werkzaamheden die wij zelf uitvoeren als preparatie voor het aanbrengen van de kunstuiting doen wij louter met milieuvriendelijke en duurzame materialen (schoonmaakmiddelen).

Wij zijn een lokale werkgroep en vergaderen lokaal in Leerdam Centrum.

Bij werkbezoeken of inspecties buiten Leerdam verplaatsen wij ons zoveel als mogelijk per openbaar vervoer.

 Hoe wij opdragen

Wij dragen de kunstenaar op bij de uitvoering  louter duurzame materialen te gebruiken.

 

 

Bijlage 1

 

Samenstelling Werkgroep Kunst in de Openbare Ruimte

Verkorte curriculum vitae van de leden

 

Wim van der Leij

Momenteel actief als:

• ex-wethouder voormalige gemeente Leerdam
• bestuurslid Stichting Glas en Licht
• stadsgids van historische en cultuurhistorische wandelingen
• initiator “Dichtregels op banken”
• voorzitter werkgroep Kunst in de Openbare Ruimte

 

Cor van Dijk

Momenteel actief als:

• Beeldend kunstenaar
• Exposities (recent):
  • 2021 t/m 2024 - Galerie Van den Berge - Art Rotterdam
  • 2020 t/m 2023 - Galerie Ramakers - PAN Amsterdam
  • 2024 - Galerie Van den Berge, Goes
• lid werkgroep Kunst in de Openbare Ruimte

 

 

Ineke Hagen

Momenteel actief als:

- kunsthistoricus

- zelfstandig cultureel ondernemer (beeldend kunstenaar, docent beeldende vorming)

- coördinator educatie Groene Weelde / Stg. Duurzaam Vijfheerenlanden

- coördinator educatie stichting Zieke Docenten

- lid werkgroep Kunst in de Openbare Ruimte Leerdam

Meer informatie op www.inekehagen.nl

 

Beatrijs Schweitzer

Momenteel actief als:

• kunsthistoricus
• werkzaam als zelfstandig beeldend kunstenaar
• docent Volwasseneneducatie ROC-Rivor Tiel
• individuele Coaching en coaching jongeren bij OOK
• auteur in het bijzonder van teksten over kunst, waaronder van 2005-2021

vast auteur voor het tijdschrift Beelden Magazine

• lid werkgroep Kunst in de Openbare Ruimte

Meer informatie op www.beatrijsschweitzer.nl 

 

Rob Witteveen

Momenteel actief als:

• muzikant en tekstschrijver (liedjes, cabaret en theaterstukken)
• correspondent (interviewer, verslaggever, recensent, columnist voor kranten en

bladen inzake kunst en cultuur)

• (mede)organisator en ondersteuner van culturele activiteiten
• lid werkgroep Kunst in de Openbare Ruimte

 

Liesbeth Romkes

Momenteel actief als:

• voormalig bestuurslid Stadspodium GO
• vrijwilligster Glasmuseum (vertalen)
• lid werkgroep Kunst in de Openbare Ruimte

 

Jettie Tweeboom

Momenteel actief als:

• projectleider educatieve projecten basisscholen van 2006- 2020
• consulent/coach kunst- en cultuureducatie van 1990- 2002
• lid werkgroep Kunst in de Openbare Ruimte

 

Bijlage 2

 

Recente activiteiten Werkgroep Kunst in de Openbare Ruimte

 

• Muurschildering “Zondagmiddag” van Jantien Jongsma (2019)
• Muurschildering “Levenslijnen” van Astrid Moors (2020)
• Muurschildering “Industrieel tafereel”. Een weergave van een schilderij van Herman Heijenbrock (2021)
• Bestaande kunstwerken in Leerdam voorzien van een infobordje met QR-code (2021-2022)
• Curator van het museum “De Vier Kubussen” (vanaf 2022 verzorgen wij periodiek exposities in dit kleine buitenmuseum)
• Participatie in het 4 – mei project “Bombardement op de Diefdijk”
• Plaatsing beeldend kunstwerk “Overkant” van Maarten de Reus (2023)
• Voorbereiding voor het plaatsen van een kunstwerk van Maarten Boezem in Leerdam